Individueel vroegonderzoek naar prostaatkanker in de volksmond ‘een PSA-test’
Vanaf de leeftijd van 50 jaar hebben mannen een verhoogd risico op prostaatkanker. De Prostaatkankerstichting vindt het belangrijk dat iedere man vanaf 50-jarige leeftijd hiervan op de hoogte is en ook weet dat vroegonderzoek door de huisarts mogelijk is.
Draagvlak voor individueel vroegonderzoek
Ook een toenemend aantal huisartsen, urologen en radiologen bepleit individuele vroegdiagnostiek bij mannen vanaf 50-jarige leeftijd. Het vergroot de kans om prostaatkanker in een eerder stadium van de ziekte op te sporen en zo nodig tijdig te behandelen, vooral bij mannen met een belaste familieanamnese (mogelijke erfelijke of familiaire aanleg).
Een geïnformeerde keuze maken
Het is belangrijk dat een man zich goed laat informeren over de verhoogde risico’s op prostaatkanker en de voor- en nadelen van individueel vroegonderzoek naar prostaatkanker. Zowel voor deze voorlichting als voor het onderzoek zelf kan een man bij de huisarts terecht. Het is belangrijk dat de huisarts laat weten dat een man na geïnformeerd te zijn, zelf het besluit neemt of hij het onderzoek wel of niet wil.
Ook op Thuisarts.nl is informatie te vinden evenals de Keuzehulp ‘Testen op prostaatkanker’.
Wat houdt onderzoek naar prostaatkanker bij de huisarts in?
De huisarts vraagt naar klachten en of er prostaatkanker in de familie voorkomt, verricht een rectaal toucher en een PSA-meting (bloedonderzoek). Ziet de huisarts aanleiding voor aanvullende diagnostiek, dan wordt de patiënt daarvoor verwezen naar het ziekenhuis.
Diagnostiek prostaatkanker
Een goede diagnostiek is de basis voor het (eventueel) verdere behandeltraject en daarmee de kans op genezing of levensverlenging met behoud van kwaliteit van leven.
Verandering in het diagnostisch zorgpad
In november 2019 vond een belangrijke aanpassing plaats in de diagnostiek van de richtlijn Prostaatcarcinoom. De aanbeveling om bij mannen met een sterk verhoogde PSA eerst een prostaat-MRI uit te voeren in plaats van meteen een bioptenonderzoek om te beoordelen of er sprake is van prostaatkanker.
Waarom éérst een MRI-onderzoek?
De inzet van een prostaat-MRI voor vroeg-detectie kan het aantal onnodige biopsieën verminderen en de overdiagnose en (mede daardoor) overbehandeling van laaggradige prostaatkanker minimaliseren. Door het terugdringen van het aantal biopsies daalt eveneens het aantal patiënten dat te maken krijgt met mogelijke complicaties van een biopsie.
Een MRI-onderzoek is bovendien patiëntvriendelijker. Als de uitslag van de MRI aanleiding geeft voor verder onderzoek, kunnen alsnog gerichte biopten worden afgenomen.
Kwaliteit prostaat-MRI-diagnostiek niet overal hetzelfde
De Prostaatkankerstichting is kritisch over de vraag of alle ziekenhuizen die MRI-diagnostiek naar prostaatkanker doen, het vereiste kwaliteitsniveau kunnen bieden. Het gaat om complexe specialistische zorg. Een diagnostisch expertziekenhuis beschikt over de juiste apparatuur en ervaren prostaatkanker-radiologen die een MRI-onderzoek naar de laatste stand van de medische wetenschap kunnen verrichten. Een diagnostisch expertziekenhuis kan zich zowel binnen de eigen regio als daarbuiten bevinden.
De Prostaatkankerstichting vindt het belangrijk dat een huisarts de patiënt gericht verwijst naar een expertziekenhuis voor prostaatkankerdiagnostiek.
De Prostaatkankerstichting verwacht dat ziekenhuizen en huisartsen goede samenwerkingsafspraken maken over het verloop van het diagnostisch zorgpad. Voor de patiënt moet dit duidelijk worden toegelicht en bij voorkeur ook begrijpelijk beschreven.
Biedt een ziekenhuis als extra optie sneldiagnostiek dan is het belangrijk om de voor- en nadelen van deze optie met de patiënt te bespreken, zodat een weloverwogen keuze kan worden gemaakt.