Wim Nak
In onze serie over prostaatkanker netwerken in Nederland is voor dit nummer de beurt aan Prosper prostaatkankerkliniek. De redactie sprak in het Catharina Ziekenhuis te Eindhoven met uroloog Dr. Eric Vrijhof, een van de mede-oprichters van Prosper. Hij blijkt een zeer bevlogen medicus die met graagte en enthousiasme vertelt over Prosper.
Hoe en waarom is Prosper ooit begonnen?
Dr. Vrijhof: ‘De kiem voor Prosper is gelegd in 2013. Wij stonden in Eindhoven voor de eventuele investering in een Da Vinci robot. Omdat de aanschaf van een robot op dat moment in het Catharina ziekenhuis nog te prematuur was leek het een goed alternatief om samenwerking te gaan zoeken met een ervaren Santeon partner, namelijk het Canisius Wilhelmina ziekenhuis te Nijmegen. De Da Vinci robot werd daar al vele jaren gebruikt door uroloog Jean Paul van Basten welke enthousiast was om deze samenwerking te gaan exploreren. Dit zou niet alleen leiden tot efficiënter gebruik van de robot , maar ook tot kwaliteitsverbetering door een hoger volume.
In 2016 is een belangrijke uitbreiding tot stand gebracht door de aansluiting van een academische partner, het Radboud Universitair Medisch Centrum te Nijmegen. Daarmee is meer ruimte ontstaan voor wetenschappelijk onderzoek. Er lopen actueel 10-15 studies binnen Prosper verband en er zijn drie promovendi actief.
De samenwerking moest een goed herkenbare naam krijgen. Prosper kwam als meest aantrekkelijke naar voren uit een test met verschillende namen. In Prosper zit de ‘pro’ van prostaat en de associatie met het Engelse ‘prosperity’, dat ondermeer welslagen en voorspoed inhoudt.
Vanaf het begin werd elke operatie op videofilm vastgelegd en daar waar nodig met elkaar besproken. De resultaten van iedere chirurg werden elk kwartaal vergeleken op complicaties, positieve snijvlakken, incontinentie en impotentie. Zodoende werd de kwaliteit van de prostatectomie steeds beter, mede ook dank zij het grotere aantal operaties dat ten gevolge van de samenwerking kon worden uitgevoerd. Aanvankelijk 140 per jaar, thans circa 440’.
Hoe is het Prosper sindsdien vergaan?
Dr. Vrijhof: ‘Andere regionale ziekenhuizen in Zuid Oost Brabant, Gelderland en ver buiten deze provincies, werden vaste verwijspartners voor Prosper prostaatkankerkliniek. Zo kozen de ziekenhuizen in Geldrop en Weert ervoor om hun patiënten voor een prostaatverwijdering via het Catharina ziekenhuis te verwijzen naar Prosper. De groei van het aantal operaties leidde door de continue vergelijking van resultaten tot verdere kwaliteitsverbetering. Heel recent heeft ook het Maxima Medisch Centrum (MMC) met vestigingen in Eindhoven en Veldhoven zich bij Prosper aangesloten.
Hoe is de gang van zaken nu?
Dr. Vrijhof: ‘Er wordt nu door vier urologen geopereerd op twee Da Vinci robots, type X en Xi. Binnen Prosper is er duidelijk sprake van specialisatie op het gebied van robotchirurgie. Prosper heeft zich ten doel gesteld te excelleren op robotchirurgie. Door meer netwerkpartners te zoeken binnen Prosper zal het volume aan patiënten de komende jaren stijgen met als gevolg een verdere kwaliteitsslag.
Overigens beschikt elk samenwerkend ziekenhuis met betrekking tot diagnostiek over state of the art mogelijkheden, overal wordt hetzelfde zorgpad gehanteerd.
Er is elke week een Prosper spreekuur, gevolgd door wekelijks multidisciplinair overleg (MDO). Nieuwe patiënten kunnen bij de Prosper poli binnen twee weken terecht. Hoog risico patiënten worden doorgaans binnen vier weken geopereerd’.
Waarin onderscheidt Prosper zich?
Dr. Vrijhof: ‘In innovatief bezig zijn. Dankzij de uitgebreide samenwerking binnen Prosper kan een groot perifeer STZ ziekenhuis als het Catharina in Eindhoven op academisch niveau actief zijn. Zo hebben wij bijvoorbeeld zelf het TRACER onderzoek gestart waarin twee nucleaire scans (PSMA en FACBC), die gebruikt worden om uitzaaiingen aan te tonen, worden vergeleken met operatie uitkomsten.
Prosper ging enkele jaren geleden als een van de eerste met Neuro Safe aan de slag. Tijdens de operatie worden de zenuwbanen, die langs de prostaat lopen, zorgvuldig van de prostaat afgeschoven. Het behouden van deze zenuwbanen is belangrijk voor het intact houden van de erecties. Mocht er toch kanker op deze bundels zijn achtergebleven dan kunnen deze alsnog verwijderd worden om de patiënt kankervrij te krijgen. Deze informatie krijgen wij direct via de patholoog anatoom aangeboden omdat de prostaat tijdens de ingreep onderzocht wordt. Groot voordeel is dat meer mensen hun zenuwbanen kunnen behouden op een oncologisch verantwoorde wijze.
Binnenkort starten we een pilot studie met een nieuwe digitale beoordelingstechniek van deze zenuwbaan snijvlakken door de Histolog scanner te gebruiken. Daarmee kan, in tegenstelling tot de normale tijds intensievere neurosafe procedure, op een razendsnelle manier worden onderzocht of de gespaarde zenuwbanen vrij zijn van tumor. Het is een revolutionair apparaat dat wij wetenschappelijk uitvoerig zullen gaan testen in toekomst.
Onderwijs en onderzoek is een paradepaardje voor Prosper. Zoals gezegd lopen er actueel veel studies die ook door Prosper zelf opgezet zijn. Prosper is ervan overtuigd dat door veel wetenschappelijk te publiceren de naam Prosper nog meer gestalte zal krijgen, ook internationaal. Opleiding en daarmee continuïteit van deze robotzorg is uiterst belangrijk. Vandaar dat er fellowships worden aangeboden via Prosper en vanaf oktober zal er wederom een nieuwe fellow (via MMC) voor twee jaar aan Prosper worden verbonden’.
Heeft u nog iets toe te voegen?
Dr. Vrijhof: ‘Dan wil ik twee belangrijke dingen noemen: a. het werken in vaste teams op één locatie en b. het grote belang van PROMS.
Ad a: om optimale kwaliteit te bereiken bij de radicale prostatectomie is het essentieel dat er een vast team aan het werk is. Steeds dezelfde mensen kunnen goed sparren met elkaar en zijn goed op elkaar ingespeeld. Prosper is er geen voorstander van dat ‘gast-operateurs’ zoals bijvoorbeeld de eigen uroloog van de patiënt in het lokale ziekenhuis de operatie zo af en toe bij Prosper zou komen doen. Bij Prosper streeft men ernaar dat elke chirurg minimaal 100 operaties per jaar verricht.
Ad b: het belang van PROMS (en PREMS) wordt nog altijd onderschat, spijtig genoeg ook door de patiënt zelf. PROM is een afkorting van: Patient Reported Outcome of Measures en PREM van: Patient Reported Experience of Measures. PROMS meten de ervaren gezondheid en kwaliteit van leven en worden verzameld op vaste momenten na de operatie (6, 12 en 24 maanden ). PREMS daarentegen meten vooral de ervaringen van de patiënt zelf hoe hij het zorgproces heeft ervaren.
Deze waarnemingen zijn bedoeld om mogelijke verbeteringen te identificeren en door te voeren. De patiënt die hieraan zijn medewerking verleent wordt daar zelf niet beter van, maar helpt wel alle lotgenoten die na hem nog komen. Het bespreken van deze PROMS tijdens het spreekuur zou de motivatie kunnen verhogen bij de patiënt om deze structureel in te vullen. Prosper zal zich de komende tijd hier sterk voor gaan inzetten.
Zorgverzekeraars zouden moeten benadrukken bij de patiënten dat het invullen van PROMS en PREMS een noodzakelijk iets is. Door het invullen van deze kwaliteitsrapportages kun je in de toekomst een beter oordeel vormen over waar al dan niet goede zorg wordt aangeboden. Een hoge respons is daarvoor wel noodzakelijk.