Van Top naar Bottom en andersom….
Billen zijn belangrijk…..maar de grote van de penis ook! Dat is wat J. (61 jaar) mij vertelde in de spreekkamer toen we een nazorggesprek hadden na zijn bestralingstraject waarbij hij ook anti-hormoontherapie kreeg.
J. is alleen gekomen….zijn echtgenoot heeft een drukke baan in het westen van het land en J. vindt dat zijn ziekte en behandeltraject al zo ontzettend veel impact heeft gehad op hun beide én hun gezamenlijk leven, dat het soms best prettig is om even los van elkaar hierover te praten.
Net voordat de diagnose prostaatkanker was gesteld waren J. en P. verhuisd naar een mooi boerderijtje in het oosten van het land. J. had altijd in de zorg gewerkt, maar is vervroegd met pensioen gegaan, zodat hij de B&B kon gaan runnen en P. nog een aantal jaar kon werken in de randstad.
Maar toen kwam daar de diagnose….alles on hold….en een behandeltraject in…. Gewezen op de mogelijke gevolgen waren ze samen positief: ‘twee jaar tanden op elkaar en dan weer verder’. Zich totaal niet gerealiseerd hebbende wat deze behandeling voor J. persoonlijk, maar ook voor hen als echtpaar zou hebben!
Een vaste rolverdeling
In het nazorggesprek begint J. te vertellen…. Ze zijn elkaar 26 jaar geleden tegengekomen in de gayscene in Amsterdam. Hadden beiden al een relatie achter de rug, maar gingen samen voor 100% voor elkaar. Op alle vlakken vulden ze elkaar perfect aan, ook op seksueel gebied. Ze ontdekten bij elkaar een wat extremere kant. Een vaste rolverdeling ontstond toen ook… J. had de Top-rol en P. de Bottom-rol.
Ik vertel J. dat dit voor mij geen standaard termen zijn en hij legt uit: Binnen een homo-of biseksuele relatie betekent de Bottom-rol dat je de ontvanger van anaalcontact bent: je wórdt anaal gepenetreerd en de Top-rol betekent dat je de gever bent van anaalcontact: je penetreert.
Dat door de anti-hormoontherapie de erectie al snel uitbleef had dan ook een directe invloed op hun seksleven. En dat daarnaast ook de penis van J. beduidend kleiner werd was een extra teleurstelling… De al jarenlang bestaande rolverdeling binnen hun seksleven stond ineens op losse schroeven! Draai de rollen om zou je dan zeggen! Maar zo vanzelfsprekend was dat niet vertelde J. In eerste instantie hebben ze dat wel geprobeerd, maar J. merkte dat anale penetratie gewoonweg té pijnlijk was! De bestraling was hier waarschijnlijk de oorzaak van en daarnaast was J. er gewoonweg ook niet zo dol op om gepenetreerd te worden.
J. en zijn partner kwamen er al wel snel achter dat een orgasme bij J. nog wel mogelijk was, ondanks dat een erectie uitbleef.
Enorm creatief
Dat je seksleven ineens veranderd door een behandeling hoor ik vaker van patiënten, maar dat het ook betekent dat de rolverdeling anders wordt, was nieuw! Op mijn vraag hoe ze hier samen een weg in hebben gevonden, antwoordt J.: ‘ We hebben samen gekeken naar wat we ieder als persoon fijn vinden op seksueel gebied en gekeken hoe we het zo prettig mogelijk voor elkaar kunnen laten zijn. Het verliezen van mijn erectie en krimpen van mijn penis was vreselijk teleurstellend….ik leek er echt om te rouwen! Maar samen met P. ben ik me gaan oriënteren op het gebied van ‘sextoys’ en al vrij snel hebben we fijne dildo gevonden waarmee ik P. kan verwennen…En dat we niet meer in ons oude rollenpatroon functioneren in bed was erg wennen, maar hebben we geaccepteerd. Ik merk dat we samen enorm creatief zijn geworden in het zoeken naar en vinden van bevrediging. De grootste teleurstelling blijft dat ik mezelf minder man voel door het verliezen van mijn erectie en het kleiner worden van mijn penis.’
Had ik J. en P. anders kunnen voorbereiden op de mogelijke veranderingen op seksueel gebied door de behandeling? Nu ik me bewust ben van het mogelijke bestaan van een rolverdeling binnen een homo- of biseksuele relatie wel. Al is het alleen al maar het benoemen van mogelijke effecten op het ontvangen of geven van anale penetratie. En eerlijk gezegd komt het –mogelijk- kleiner worden van de penis ook niet altijd aan bod tijdens mijn gesprekken met patiënten. Dit open gesprek was weer even een goede eye-opener!
Barbara Harterink werkt in het Deventer ziekenhuis als Verpleegkundig specialist- uro-oncologie en consulent seksuele gezondheid. Zij behandelt en begeleidt met name mannen met hormoongevoelige uitgezaaide prostaatkanker en ziet daarnaast zeer regelmatig mannen met erectiele dysfunctie op haar spreekuur. In het kader van haar opleiding Master advanced nursing practice (opleiding tot verpleegkundig specialist) heeft zij onderzoek gedaan naar de specifieke seksuele gevolgen van de behandeling van prostaatkanker, bij homo/ biseksuele mannen.